Türk vatandaşlığı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun, Türk Medeni Kanunu ve sair kanun ve uluslararası sözleşmeler kapsamında Türk mevzuatı içerisinde doğumla veya sonradan kazanılabilmektedir. Vatandaşlık, bir gerçek kişi ile devlet arasındaki siyasi ve hukuki bağın kurulmasından ibarettir. Her ülke uluslararası sözleşmeler ve kendi iç mevzuatı uyarınca vatandaşlığın kazanılmasını veya kaybını belirli şartlara tabi tutmaktadır. İlgili yazımıza bu kavramların içeriği ve tabi olduğu şartlar temel olarak incelenecektir.
Türk vatandaşlığı nedir?
Türk vatandaşlığı Türkiye Cumhuriyet Anayasası’nda “Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür.” şeklinde tanımlamıştır. Türk vatandaşı kişi, bu sıfatı sebebiyle, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve mevzuatın tanıdığı haklardan faydalanırken kendisinden beklenen yükümlülükleri de yerine getirecektir. Türk vatandaşı kişi, milletlerarası hukuka aykırı olarak yabancı devletler tarafından maruz bırakıldığı haksız fiil ve uygulamalara karşı ise yine bu sıfatına dayanarak, Türkiye Cumhuriyet devletinden diplomatik himaye talep edebilecektir.
Türk vatandaşlığının kazanılması nedir?
Türk vatandaşlığı 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca doğumla veya sonradan kazanılabilir.
MADDE 5: “Türk vatandaşlığı, doğumla veya sonradan kazanılır.”
Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı kanundan doğar, soybağı esasına veya doğum yeri esasına dayanır, kendiliğinden kazanılır ve doğum anından itibaren hüküm ifade eder.
Sonradan kazanılan vatandaşlık ise kişinin doğumundan başka bir kanuni sebebe dayanarak, doğumundan sonra kazandığı bir vatandaşlık türüdür.
Türk vatandaşlığının doğumla kazanılması nedir?
Doğumla kazanılan vatandaşlık asli vatandaşlıktır. Doğumla kazanılan vatandaşlık kanundan doğar ve doğum sebebiyle kanun hükmü icabı kendiliğinden kazanılır. Doğumla kazanılan vatandaşlık doğum anından itibaren hüküm ifade edecektir.
Soybağı esası
Soybağı esasına göre Türk vatandaşlığı Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 7’de: “(1) Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
(2) Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
(3) Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır.” Düzenlenmiştir.
Soybağı esasına dayanarak Türk vatandaşlığının kazanılabilmesi için kişinin bir Türk vatandaşı ana veya Türk vatandaşı babaya soybağı ile bağlı olması ve ilgili ana veya babanın doğum anında Türk vatandaşı olması gerekmektedir.
Doğum yeri esası
Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşlığı Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 8’de: “(1) Türkiye’de doğan ve yabancı ana ve babasından dolayı doğumla herhangi bir ülkenin vatandaşlığını kazanamayan çocuk, doğumdan itibaren Türk vatandaşıdır.
(2) Türkiye’de bulunmuş çocuk aksi sabit olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır.” Düzenlenmiştir.
Doğum yeri esasına göre kişinin doğduğu ülke devletinin vatandaşlığının kazanılması esasıdır. Türk Vatandaşlığı Kanununda vatansızlığı önleyici toprak esası kabul edilmiştir. Türk vatandaşlığının kazanılmasının bir şartı, yabancı ana ve babasından dolayı doğumla herhangi bir ülkenin vatandaşlığın kazanılmamış olmasıdır.
Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması nedir?
Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması Türk Vatandaşlığı Kanunu MADDE 9’da “(1) Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Türk vatandaşlığının yetkili makam kararı ile kazanılması
Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması ilgilinin iradesi ve yetkili makamın kararı ile gerçekleşen sonradan kazanmaları ifade eder. Bu hususun çok ayrıntılı olması sebebiyle buradan ilgili yazımıza ulaşabilirsiniz.
Türk vatandaşlığının evlat edinme yolu ile kazanılması
Türk vatandaşlığının evlat edinme yolu ile kazanılması kurumu Türk Vatandaşlığı Kanunu MADDE 17’de “ (1) Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Türk vatandaşlığının seçme hakkı yolu ile kazanılması
Türk vatandaşlığının seçme hakkı yolu ile kazanılması kurumu Türk Vatandaşlığı Kanunu MADDE 21’de “ (1) 27 nci madde uyarınca ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilirler.” Şeklinde düzenlenmiştir.
KKTC vatandaşlarının Türk vatandaşlığını kazanması
KKTC vatandaşlarının Türk vatandaşlığını kazanması kurumu Türk Vatandaşlığı Kanunu MADDE 42 ‘de “(1) Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları, Türk vatandaşı olmak istediklerini yazılı olarak beyan ettikleri takdirde Türk vatandaşlığını kazanırlar.
(2) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlığını sonradan kazanmış olanlar hakkında 11 inci maddede belirtilen hükümler uygulanır.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması ne kadar sürer?
Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;
- Dilekçelerin tam ve eksiksiz olması
- Tebligat süreleri
- İlgili kurum ve kuruluşlardan gelecek yazılar
- Varsa tanıkların dinlenmesi gibi süreçler dava, iş ve işlem içeriğine göre değişiklik gösterir.
Genel ortalamalara bakıldığı zaman vatandaşlık iş, işlem ve davalarının ortalama olarak 1 ila 2 yıl arasında sonuçlandığı söylenebilir. İlk derece mahkeme kararının ardından başlayan İstinaf ve Yargıtay aşamaları hesap edildiğinde bir davanın 2-3 yıla kadar uzaması mümkündür.
Ancak bir başvurunun veya davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması dosyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın, iş ve işlemlerinin gereksiz uzamasını engellemektedir.
En iyi vatandaşlık avukatı nasıl bulunur?
Vatandaşlık hukukunda uzman bir avukat, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların çözümü konusunda müvekkiline gerekli tüm hukuki desteği verir. Söz konusu uyuşmazlık çerçevesinde avukatın görevi, vekilliğini yaptığı kişinin hak kayıplarına uğramaması için dosya kapsamındaki gerekli çalışmaları yürütür ve davalardan olumlu sonuç alınması doğrultusunda hareket eder. Bu nedenle geri dönüşü imkânsız ve telafi edilemez zararların önüne geçilmesi, lehinize olan tüm hükümlerin uygulandığı hususunda şüphe kalmaması açısından uzman bir miras avukatı ile çalışmanız lehinize olacaktır.
Türk vatandaşlığı başvurusunda avukatın önemi nedir?
Avukatınız yapacağınız başvuru sebebiyle gerekli evrakların temini, hukuki yol haritasının çizilmesi noktasında tarafınıza hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmetleri sunarak amaca en hızlı ve en masrafsız yoldan ulaşmanızı sağlayacaktır.
Vatandaşlık avukatı vekalet ücreti ne kadardır?
Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir. Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer. Vatandaşlık hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla vatandaşlık avukatı vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2022 tarifesi için tıklayınız.)
Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?
Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için :
ESRA ASLAN 0546 971 14 84