Yağma(Gasp) Suçu(TCK 148)
Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yağma Suçu Nedir?
Yağma suçu teorik olarak 2 farklı suçun birleşmesiyle daha ağır bir suçun meydana gelmesidir.(bknz. Bileşik suç)Bu suçlar cebir veya tehdit + hırsızlık suçudur.
Yağma suçunun hırsızlıktan farkı mağduru korkutarak onun hayatını riske ederek cebirle/tehditle malını gasp etmektir.
Yağma suçunda korunan hukuki değer malvarlığı, vücut veya cinsel dokunulmazlıktır fakat bunun yanında mağdurun akıl sağlığı ciddi hasar görmektedir. Korkutarak, tehditle, malını gasp etme, vücut bütünlüğünü bozarak malını gasp etme, cebirle zorla gasp etme, cinsel dokunulmazlığını bozarak gasp etme gibi örneklerde de görebileceğimiz gibi mağdur ciddi bir psikolojik ve fiziksel baskıdadır bu yüzden yağma suçunda önemli başlıklardan birisi de manevi tazminat davasıdır. Bu başlığa mağdurun hürriyetini de ekleyebiliriz çünkü cebir/tehditle mağdurun yapmayı istemediği hareketi ona dayatarak yaptırtılıyor aslında baktığımızda yağma suçu hürriyete, özgürlüğe ve insan psikolojisine saldıran çok ciddi ağır bir suçtur.
Manevi tazminat davası, kişinin uğramış olduğu haksız fiil nedeniyle üzüntü, elem duyması, kişilik haklarının zedelenmesi sonucu belli bir meblağ ödenmesinin talebidir.(TCK 58)
Manevi Tazminat Koşulları
- Kişilik haklarına yönelmiş hukuki bir saldırı olmalıdır.
- İlliyet(nedensellik) bağı olmalıdır.
- Zarar gören kişi ile mağdur aynı kişi olmalıdır.
- Manevi bir zarar oluşmalıdır
Manevi tazminat, mağdura yaşadığı travmaları, ruhsal sıkıntıları bir nebze de olsun rahatlatacak bir miktar para almasını sağlayan davalardır. Manevi tazminat davaları kişilik haklarına yönelik saldırılarda açılabilecek bir davalardır, normal tazminat davasında hukuki bir aykırılıktan ötürü malvarlığına ilişkin zararları karşılarken, manevi tazminat kişilik haklarına saldırıdan ötürü oluşan manevi zarar veya zararlardan dolayı açılmasıdır.
Manevi tazminat davalarındaki asıl ve ana amaç mağdurun akıl sağlığına yönelik hukuki korumadır.
Manevi tazminat davası açabilmek için gerekli koşullar yukarıdaki gibidir ve yağma suçunda elbette ki yukarıdaki her durum mevcuttur.
Senet Yağması
Senet yağması TCK 148 de düzenlenmiştir. Bir kişiye zorla veya tehditle elinden senet almak veya borcu hükümsüz kılacak senedi elinden almak senet yağması suçunu oluşturur.
Basit Yağma Suçu Nedir? Cezası Nedir? (TCK 148)
Basit yağma suçu, yağma suçunun herhangi bir nitelikli halinin bulunmadığı sade yalın halidir. Senet yağması basit yağmadır. Cezası alt sınır 6 yıl üst sınır 10 yıl olmak üzere verilir buradaki 6 ve 10 yıl ifadesi cezanın sadece 6 yıl ve 10 yıl verileceği demek değildir 7 yıl da verilebilir 9 yıl da verilebilir.
Nitelikli Yağma Suçu Nedir? Cezası Nedir?
Yağma suçunun nitelikli halleri TCK md.149 da düzenlenmiştir. Bunlar cezayı artıran hallerdir. Cezayı arttırmasındaki sebepler mağdura daha çok korku vermesi, hürriyetinden yoksun bırakması, iradesine el koyması gibi örnekler verilebilir.
- Suçun silahla işlenmesi artırıcı bir haldir buradaki silah kavramı ateşli, patlayıcı silahlar kesici, delici, yırtıcı, aşındırıcı, yakıcı, boğucu gibi niteliklere sahip olan her türlü alet edevattır. Tabancanın doğrultulması silah sayılırken kabzasıyla vurulması silah olarak değerlendirilmez.
- Kişinin kendisini tanınmayacak hale koyması sebebiyle ağırlaştırılır. Örnek olarak kişinin maske takması, kılık değiştirmesi(polis kıyafeti giymesi) gibi örneklendirebiliriz.
- Yol kesmek suretiyle işlenmesi kişiye daha fazla korku, kendisini savunamayacak durumda olması, yardım isteyebileceği kişilerin olmaması(ara sokaklar) olduğundan ötürü artırıcı bir haldir
- Var olan suç örgütlerine yardım sağlamak maksadıyla işlenmesi.
- Suç örgütlerinin korkutucu gücünü kullanarak işlenmesi mağdurdaki korkuyu uzun bir süre artıracak belki de evinde rahat yatamamasına sebep olabilir bu gibi detaylar manevi tazminat davalarında unutulmamalıdır.
- Birden fazla kişiyle işlenmesi halinde elbette ki mağduru kendisini savunamayacak duruma düşürüp korkuyu artırıcı yağmayı kolaylaştırıcı etken olduğundan kanun koyucu cezayı ağırlaştırmıştır. Buradaki birden fazla ifadesi en az 2 kişiyi ifade eder. Azmettirenlerde faillerle aynı cezaya hükmolunur
- Gece vakti işlenmesi korkutuculuğu artırdığı gibi yardım bulma zorluğunu da yanında getirir.
- Bedenen veya ruhen kendisini savunamayacak durumda olanlar.Çocuklar, yaşlılar, fiziksel engelliler, akıl hastaları, sarhoşlar, madde etkisindekiler.
Yukarıdaki cezayı artırıcı sebeplerin olması halinde cezası 10 yıl ila 15 yıla kadar hapis cezasıdır. Nitelikli hallerin birden fazla olması durumuna göre ceza artırılır.
Cezayı Hafifletici Sebepler
Bir hukuki alacağı tahsili amacıyla işlenen yağma suçunda yağma hükümleri uygulanmaz çünkü ortada yağmadan söz edilemez. Onun yerine tehdit, kasten yaralama gibi hükümler uygulanır.
Malın değerinin azlığı nedeniyle ceza indirimi söz konusu olabilir. Uygulanan azami miktar ½ asgari miktar ise 1/3 tür. Burada hakim gerekçe göstererek indirim vermeyebilir.
Örnek olay: A alacaklısı B’den borcunu bir türlü alamaz. A bir gece B’nin evine girer B’ye ‘’bana borcunu vermezsen seni şuracıkta gömerim’’ der. Olaydan korkan B hemen cüzdanına koşar 350 TL borcunu A’ya verir ve A olay yerinden uzaklaşır.
Yukarıdaki olayda A yağma suçundan değil tehdit suçundan yargılanır ve ceza alır çünkü söz konusu yağma gerçekleşmemiştir olayda hukuki bir ilişkiden alacak söz konusudur. B’nin A’ya borcu vardır ve A bunu tehditle almıştır.
Bir diğer örnek olay: Akşam fazla alkol alan ve sigara krizi tutan B cüzdanını almadan dışarı çıkar. Yolda cüzdanını düşürdüğünü sanan B etrafa bakınır ve yolda gördüğü C ve D adlı kişilere yanaşıp ‘’50 TL verin sigara alacam’’ der şaşıran C ve D reddedince B bıçak çıkarır ve ‘’bana tekrar söyletmeyin’’ der. Panikleyen C ve D hemen parayı verip uzaklaşır.
Yukarıdaki olayda hakim aksi gerekçe göstermedikçe cezası asgari 1/3 azami ½ oranında indirime gidilebilir. B’nin ‘’sarhoştum sadece sigara istemiştim amacım onlara zarar vermek değildi çok pişmanım izin verirlerse zararlarını karşılamak istiyorum.’’ savunmasını değerlendirir ve gerisi takdir yetkisine kalır.
Yağma Suçunda Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık karşı tarafa yaşatılan zararın iadesi veya tazminiyle beraber karşı tarafın açık rızası ile cezada indirim alma durumudur.
Failin içten ve yüreklilikle pişman olup zararın tazmin etmesi halinde tabi ki karşı tarafın da açık rızasıyla cezada indirim alır.
Yukarıdaki olayda B’nin ‘’çok pişmanım izin verirlerse zararlarını karşılamak istiyorum’’ ifadesi etkin pişmanlığa güzel bir örnektir.
Etkin pişmanlığın dava açılmadan önce olması halinde verilecek ceza yarı oranında azalır.
Etkin pişmanlığın bir diğer yolu suç ortaklarını varsa azmettirenlerin yerlerini, isimlerini, bilgilerini eksiksiz, doğru bir şekilde verilmesi halinde de mümkün olabilir.
Yağma Suçunda Şikayet Süresi
Yağma suçu kamu düzenine engel teşkil ettiğinden re’ sen incelenir şikayete tabii değildir. Suçun öğrenildiği andan itibaren savcılık tarafından soruşturma açılmalı ve iddianame hazırlanmalıdır.
Yağma suçunda şikayet süresi yoktur çünkü kamu düzenine engel teşkil eden toplumun, huzurunu, rahatlığını, güvenini sarsan ağır bir suçtur lakin zamanaşımı mevcuttur. Bu sürer 15 yıldır bu süre içerisinde olan suç savcılığa bildirilmeli ve derhal incelenmelidir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.18 yaşından küçüklerin bu suçu işlemesi halinde bu dava Çocuk Ağır Ceza Mahkemesinde görülecektir.